Quen dixo que en España non había mulleres científicas?

As mulleres suman o 39% do total da comunidade científica, segundo o último informe Científicas en cifras 2015, elaborado polo Ministerio de Economía, Industria e Competitividad en 2017. Quizais esa sexa un argumento.

Laura Masgrau.
Pero hai moitas máis. Laura Masgrau, investigadora no área de biotecnología, apunta cara a outras dúas razóns: ?Pese a que hai moitas mulleres científicas, outra cousa é quen acabe liderando os grupos de investigación, que adoitan ser homes?. Nos organismos públicos de investigación españois, o 75% das escalas superiores ocúpanas homes, indica o citado informe, e nin un só destes entes é dirixido ou presidido por unha muller. Si contabilízanse ademais as universidades, esas tres cuartas partes soben ao 79%. O teito de cristal tamén explica a crenza de que España carece de mulleres científicas.


Masgrau ejemplifica en carne propia as dificultades para ascender na súa carreira e os efectos devastadores que ha ter a crise na investigación. Durante cinco anos, esta doutora en Química Computacional exerceu como subdirectora do Instituto de Biotecnología e Biomedicina da Universidade Autónoma de Barcelona, onde traballa. ?Pero tíveno que deixar por falta de tempo?, di. Aos seus 41 anos, non ten un contrato estable aínda e debe buscar proxectos para manter un nivel alto de investigación que lle permita facer currículo para lograr esa seguridade. ?Cada tres anos pásome moito tempo buscando traballo e financiamento. É un desgastar importante e inútil?, denuncia Masgrau.

?A crise afectou moito á ciencia. As universidades tiñan que abrir prazas de investigador, pero non o fixeron por falta de recursos e agora acumulouse moita xente e saen moi poucas prazas?, explica. Segundo María Blasco, directora do Centro Nacional de Investigacións Oncológicas (CNIO) os recortes no financiamento público superaron o 30%, o que provocou problemas para conseguir persoal. ?A inestabilidade laboral é resultado da crise, que propiciou que a idade de estabilización suba, desde os 32-35 anos aos máis de 40 actuais?, quéixase a investigadora da Universidade Autónoma de Barcelona, que traballa no desenvolvemento de inhibidores do cancro de colon. Outro dos hándicaps para que haxa tantas mulleres científicas como homes e alcancen os mesmos postos de responsabilidade.

A matemática Esther Ibáñez, de 29 anos, está contratada nun centro de investigación italiano desde fai un ano para estudar modelos baseados en topografía algebraica a fin de descubrir, a través de algoritmos, cales son as diferenzas no cerebro entre as persoas sas, doentes ou afectadas polas drogas, e detectar enfermidades neurodegenerativas. É un proxecto prorrogable a tres anos e foi a solución que atopou, como moitas outras investigadoras, para continuar coa súa vocación: abandonar o país. ?En España é moi difícil ter un posto fixo en investigación antes dos 40 anos. Noutros países resulta máis sinxelo?, asegura.

?A crise da ciencia é un freo para espertar vocacións. A maioría dos científicos teñen que emigrar. Eu, por exemplo, estou máis tempo traballando en Oporto que na Coruña. Si tesche que ir fose do país para investigar, che desmotivas, quitar as ganas de emprender unha carreira científica?, indica Vanessa Valdiglesias, doutora en Biología pola Universidade da Coruña especializada en toxicología xenética de 37 anos. Traballa en dous proxectos: como afecta á saúde a exposición aos nanomateriales e na procura de biomarcadores que permitan detectar patróns de envejecimiento saudable de xeito precoz. E faio entre España e Portugal.

Vanessa Valdiglesias.
Vanessa Valdiglesias.
Pero non se renden ante esta necesaria emigración, xa que creen que hoxe se valora nas empresas ás persoas que fixeron investigación. O movemento start-up está cambiando as cousas?, di Ibáñez, doutora en biología computacional e matemática pola Universidade Politécnica de Cataluña.

E claro que a situación cambiou. Así o conta María Vallet Rexín, que sabe que poucas mulleres científicas poden ter a súa perspectiva de 71 anos, xa que entón estudaban menos chico que agora. Ela rememora como os seis grupos que no seu colexio de nenas cursaban Bachillerato, pasaban a converterse nun no último curso e na proba preuniversitaria quedábase en tan só medio. ?Dese medio grupo, só tres acabamos a carreira. Eu estiven a piques de deixar Químicas varias veces porque había cousas que eran infumables e non estaba excesivamente motivada. Compatibilicei a carreira con Decoración. E foi no postdoctorado que fun facer no verán a Grenoble onde descubrín que o que facía gustábame muchísimo porque servía para algo e, desde entón, a investigación converteuse en prioritaria?, sinala.

M

Comentarios

Entradas populares de este blog

Mary Anning, a paleontóloga que demostrou a extinción

Sonia Kovalévskaya

5 mulleres latinoamericanas na ciencia