a ciencia aínda é cousa de homes

Sonia Kovalévskaya foi unha matemática rusa do século XIX , que para poder estudar na universidade tivo que saír fóra de Rusia, pedir permisos especiais para asistir a clase e solicitar clases particulares a ilustres matemáticos. Despois de obter o doutoramento en matemáticas, a pesar de que ningunha universidade en Europa admitía a unha muller como profesora, conseguiu selo na entón recentemente creada Universidade de Estocolmo. As súas investigacións céntranse na análise matemática. O seu nome pasou á historia polo Teorema de Cauchy - Kovaleskaya . A súa especialización, polo que na súa época foi coñecida en toda Europa, era a teoría de funcións abelianas . O seu traballo sobre os aneis de Saturno representa a súa achega á matemática aplicada. O seu maior éxito matemático foi a súa investigación sobre a rotación dun sólido ao redor dun punto fixo polo que obtivo o Premio Bordin da Academia de Ciencias de París. O seu traballo póstumo, unha simplificación dun teorema de Bruns...

Foi a primeira muller do estado español en obter a categoría de Profesor Agregado de Universidade en física (1971) e a segunda en ser Catedrático de Universidade (1982). Na actualidade é Profesora Emérita da Universitat de Barcelona; a súa investigación céntrase desde os seus inicios en óptica, publicando máis de 250 artigos de investigación e dirixido máis de 20 tese doutoral. Fundadora do Laboratori de Processat d’ Imatges na UAB , é Académica Numeraria da Real Academia de Ciencias e Artes de Barcelona, a Academia de Ciencias de Granada e a Real Academia de Ciencias Exactas, Físicas, Químicas e Naturais de Zaragoza. María Josefa Yzuel é ademais a Presidenta do Comité español para a celebración do Ano Internacional da Luz en 2015. https://youtu.be/3wmsoSvIfdo

Doutora en ciencias químicas pola Universidade de Valencia, Purificación Escribano foi catedrática de Química Inorgánica da UJI . Como indica Sebastián Bruque na referencia 3., Purificación Escribano participou en numerosos proxectos de investigación e publicou máis de cen artigos no campo das cerámicas, ‘destacando os seus estudos na minimización do contido de metais cromóforos de alta toxicidade en pigmentos convencionais da industria’. Neste ámbito, ‘desenvolveu novas estruturas pigmentantes menos agresivas co medio ambiente, substituíndo metais de transición nocivos por iones lantánidos ’. Tamén ‘explorou métodos de sínteses en disolución alternativos á síntese cerámica tradicional para reducir temperaturas de obtención e investigou os mecanismos de coloración para deseñar novas estruturas pigmentantes de maior poder de coloración diminuíndo o contido en elementos cromóforos ’. Purificación Escribano dirixiu o Colexio Universitario de Castelló entre...

Nunha cultura  androcéntrica onde predominan as estruturas patriarcais resulta pouco frecuente que as mulleres investigadoras encabecen posicións de relevancia ou liderado nas nosas universidades. Impóñense os roles de xénero tradicionalmente asumidos e os obxectivos corporativos dun modelo académico neoliberal. O resultado é unha discriminación que encobre brillantes carreiras de investigadoras mulleres. Os capítulos reunidos neste libro expoñen a necesidade de cambiar a actitude da comunidade científica nos departamentos universitarios españois. A ciencia require dunha axenda de xénero que xestione o talento dunha maneira máis eficiente e inclusiva e outorgue recoñecemento á capacidade investigadora das mulleres. Este é un libro crítico e de propostas para confrontar a posición fronteiriza das mulleres na investigación científica española; as causas do abandono; o efecto sobre a saúde orixinado pola competitividade  meritocrática; a inestabilidade e a invisibilidade da súa a...

Nettie Maria Stevens foi unha investigadora estadounidense pioneira de principios do século XX cuxas achegas no campo da xenética supoñen un punto de inflexión na bioloxía. Aínda que a Historia non a tratara moi ben, foi recoñecida polos seus contemporáneos como unha gran científica, audaz, paciente e dedicada. Tivo que traballar varios anos para poder aforrar para ir á universidade e poder cumprir as súas aspiracións. A pesar de comezar moi tarde a súa carreira científica, xa que apenas se matriculou na universidade con trinta e cinco anos, só necesitou nove anos para revolucionar o seu campo e deixar un gran legado científico tras de si. A enfermidade levoulla con cincuenta anos, en pleno auxe da súa carreira científica, antes de que puidese ocupar a cátedra que se creou para ela. Stevens doutorouse no ano 1903 e comezou entón os seus estudos de xenética e embriología en Filadelfia. Por aquel entón, non se coñecía que contiña a carga xenética nin como se transmitía dunha xe...

En 1942, Gertrudis de la Fuente terminaba os seus estudos de bacharelato. Nada en 1921, nese momento era sete anos maior que o resto dos seus compañeiros. Varias cousas atrasaran os estudos de Gertrudis . Para empezar, aínda que nada en Madrid, sendo ela pequena a súa familia trasladouse a Arroio de Malpartida , en Cáceres, debido ao traballo do seu pai que era ferroviario. Naquela época, nunha contorna rural como aquel, que as mulleres estudasen máis aló da educación básica era infrecuente e mesmo estaba mal visto. A Gertrudis , a limitada educación que se daba ás nenas non lle era suficiente. Todo o lía e interesáballe. Durante un breve período de tempo incluírona nas clases dos nenos, onde se profundaba máis en moitas materias, especialmente na lectura de ciencia e nas matemáticas, algo que ela gozaba. Pero aquel arranxo non durou: tiña que soportar impertinencias e comentarios soeces dos seus compañeiros, o que a obrigaba a sentar separada e soa nun pupitre xunto ao...

A María Teresa Toral pódella definir desde moitos puntos de vista. Alúdese a ela, desde o xeográfico, como española, pero tamén como mexicana. E desde o da súa dedicación, como científica e como artista. En calquera dos campos, os seus biógrafos falan dela como unha muller exemplar, e a pesar de todo, como se pode ler na contraportada do libro que lle dedicou Antonina Rodrigo, incomprensiblemente, o seu nome é aínda irrecoñecible e a súa vida silenciada. “Se Teresa Toral fose americana xa habería unha película de ela”, asegura a autora nunha entrevista. No Ano Internacional da Química, conmemorado o pasado 2011, M. Carmen Toro Muñiz e Isabel M. Toro Muñiz, dedicáronlle un artigo en revístaa Pasaxe á Ciencia no que aseveraban que María Teresa, a terceira de sete irmáns, naceu un 20 de maio, nun fogar de tradición literaria, no Madrid de 1911. Filla do notario José Toral, e dunha nai culta que adoraba a música aínda que non estudou porque non era costume na época, desde pequena cult...

Antonia Ferrín Moreiras naceu en Ourense o 13 de maio de 1914. Era a terceira de catro irmás nadas no seo dunha familia humilde. Humilde si, pero con esperanzas dun gran futuro. E é que o obxectivo do pai de Antonia, profesor de matemáticas, era que os seus catro fillas estudasen na universidade, o que fixo que a familia trasladásese a Santiago de Compostela cando Antonia tiña apenas seis anos. O esforzo familiar mereceu a pena. Antonia comezou a destacar nos estudos a unha temprana idade, e aínda comezando a escola con sete anos, con nove xa estaba preparada para ir ao instituto. Logo de cursar bachillerato de forma exemplar, comezou os seus estudos superiores de Química na Facultade de Ciencias da Universidade de Santiago de Compostela (USC) á idade de dezaseis anos. Aquela era a única licenciatura que ofertaba a Facultade de Ciencias da USC naquela época e grazas ás matrículas gratuitas e diversas becas que obtivo, Ferrín se licenció en Químicas no ano 1935, ao mesmo ...

María Ángeles Alvariño González naceu en Serantes (Ferrol) o 3 de outubro de 1916. Foi unha nena intelixente e curiosa que aos tres anos xa lía e aprendía solfeo e piano. O seu gusto pola lectura leváballe a explorar con asiduidad a biblioteca do seu pai, o doutor Antonio Alvariño Grimaldos, onde gozaba especialmente dos seus libros de historia natural. En 1933 terminou o Bachillerato Universitario en Ciencias e Letras na Universidade de Santiago de Compostela, coas disertaciones: Insectos Sociais e As mulleres no Quixote . En 1934, trasladouse á capital para iniciar os seus estudos de Ciencias Naturais na Universidade de Madrid pero estes víronse interrompidos polo comezo da Guerra Civil. Durante o periodo de pechadura das aulas, aproveitou para mellorar o seu nivel de francés e empezar a aprendizaxe do inglés, o que resultaría fundamental para a súa futura carreira investigadora nos Estados Unidos. No concernente á súa vida persoal, en 1940 contraeu matrimonio con Eug...